ACTIVIDADE 8. OS RECORDOS DOS ORDENADORES: ESCRIBINDO NUNHA LIBRETA
Actividade dirixida ao alumnado a partir de 7 anos.
Obxectivos
Que o alumnado sexa consciente de que o ordenador garda a información en algún lugar físico.
De igual xeito que escribimos as notas na libreta para repasar ó día seguinte.
Desenvolvemento
No proceso de aprendizaxe escribimos coñecemento e información nunha libreta para consultala ó día seguinte ou noutro momento. O ordenador é un copión e fai o mesmo pero… Ah!! Non ten papel, e ten que facelo nese plástico/metal. Cunha folla cuadriculada desenvolvemos a actividade que explica o proceso de escritura da información nos discos duros ou calquera outra memoria permanente dos ordenadores.
Relación coas materias de lengua ou lingua.
Nota para o profesorado
Todas as persoas adultas temos a experiencia de escribir un documento no procesador de textos (LibreOffice, Microsoft Word, etc) e que, por algún problema externo, se apague o ordenador sen que gardase o documento.
Cando volvemos encender o ordenador, perdimos todo o traballo feito porque o texto que escribiramos non está. Esto ocurre porque mentres estamos escribindo no ordenador, o que imos vendo na pantalla gárdase nunha memoria temporal (non permanente) chamada memoria RAM (de Random Access Memory) que se borra ó apagar o ordenador.
Para que o documento estea ó día seguinte e despois de apagar o ordenador, temos que gardar o documento expresamente (botón ou menú gardar) e así almacénase o documento no disco duro (memoria permanente) ou outras memorias permanentes do ordenador, como os lapis de memoria.
Sería bo facer este experimento co alumnado, para entender que existen dous tipos de memorias no ordenador.
As persoas sempre tivemos inquedanzas de que o noso coñecemento perdurase ó longo do tempo.
Por iso, ó longo da historia apareceron manifestacións como a pintura, xeroglíficos, escritura, etc. Tamén utilizamos libros nas aulas ou escribimos en libretas como un intento de revisar o explicado na aula e, así, ir incrementando o noso coñecemento. Os ordenadores imítannos moi ben e tamén gardan os documentos para poder ofrecérnolos noutro momento posterior.
Pero, imaxinando a mente dunha crianza, véñenme á mente moitas preguntas… se o ordenador non usa papel como fai este proceso de gardar unha redacción? Como representa as letras e palabras dentro dese plástico?
Na actividade anterior (As tripas do ordenador) aprendemos como os ordenadores usan o código ASCII para representar no interior as distintas letras e, polo tanto, palabras, textos… Polo tanto, partimos de que o byte é a unidade mínima de información a representar nun ordenador, e pode albergar a unha letra ou símbolo do teclado do ordenador.
Imos construír un cacharro (dispositivo) para almacenar permanentemente a información (disco duro ou similar) cunha folla de papel con cadros grandes para que se poida escribir facilmente unha letra dentro dos cadros (por exemplo o documento papelDiscoDuro.pdf que se adxunta aquí).
Por exemplo, imos escribir nese disco duro a seguinte información: o meu nome, o nome do meu colexio e o nome da miña localidade (aldea, pobo ou cidade).
Se estás na clase de lingua diranche que tes que deixar marxes, que poñas cada información nunha liña distinta, etc.
Máis ou menos algo parecido ó mostrado na figura 1 para escribir nunha libreta ou na figura 2 para escribir nun procesador de texto no ordenador usando o Libre Office.
Figura 1: Exemplo de escritura dun texto na libreta

Figura 2: Exemplo da escritura dun texto no ordenador utilizando Libre Office

Pero, cando o escribimos nun disco duro, non podemos permitirnos o luxo de deixar memoria sen usar e teriamos que ocupalo todo.
Vemos que no papel deixamos espazos e no procesador de texto tamén para que a vista do documento sexa agradable.
Como facer esta transformación para que cando recuperemos un texto estea como o deixamos?
Seguro que se formula na aula algún debate como:
Diálogo
–ALUMNADO: eh!! como cambiamos de liña?
-PROFESORADO: Moi boa pregunta. O cambio de liña ímolo marcar cun símbolo (un código) que nós coñezamos, por exemplo un cadrado recheo, de xeito que cando o ordenador lea a información do disco duro, poida interpretalo e poñernos o texto bonito na pantalla.
–ALUMNADO: Eh!! que pasa coa sangría ou tabulación?
-PROFESORADO: Tamén lle poñemos un símbolo.
Cómo escribir o código

Figura 3
Podemos usar tantos códigos como queiramos dependendo da idade do alumnado.
Recomendo para o alumnado de 8 a 11 anos usar só o código do cambio de liña, pero para o resto do alumnado podemos usar tamén códigos para a sangría e para poñer unha palabra en negriña. Por exemplo, podes usar os códigos da figura 3.
Nas figuras 4 e 5 amósase o proceso de escritura do texto da libreta mostrado na figura 1 no noso simulador de disco duro, unha folla de papel con cadros.
Cada cadrado da folla representa un byte do ordenador, polo tanto pode almacenar calquera tecla do teclado dun ordenador. Tendo isto en mente, comezamos polo primeiro cadro (na parte superior esquerda) da folla, sen deixar ningún espacio, nin rea de cadros.
No disco duro non se desperdicia ningún byte, non se poden deixar ocos (ver a figura 4).
Figura 4
Figura 5
O cambio de liña é unha tecla nos teclados dos ordenadores, que representamos no papel con un símbolo (neste caso o cadrado recheo, como figura na imaxe esquerda da figura 5).
No exemplo das figuras só se introduciu un símbolo especial para cambio de liña, porque é a situación recomendada para o alumnado máis novo (8-11 anos). Para o outro alumnado podedes incorporar a sangría (tecla tabulador no teclado) ou o texto resaltado ou en letra cursiva.
Na imaxe da dereita da figura 5 amósase o resultado final utilizando só o código de cambio de liña.
Nota para o profesorado

Figura 6
Para darlle máis creatividade á actividade, o alumnado pode dobrar a folla como queira.
Só é importante que non deixe cadros sen información para que non quede desperdiciado o espazo no disco duro (folla de papel).
O texto do exemplo que se describe é ilustrativo, podes utilizar outro texto con contidos complementarios a outros exercicios realizados na aula e que sexan máis motivadores para o alumnado.
Conserva esta folla de papel que simula un disco duro para a actividade seguinte na que coñeceremos como almacenar unha foto neste peculiar disco duro.
A figura 6 amosa o resultado final despois de realizar esta actividade e a escritura dunha imaxe no disco duro, realizada na actividade seguinte.