ACTIVIDADES PROPOSTAS


Co propósito de alcanzar os obxectivos formulados na presente unidade, semellantes aos da materia no seu conxunto, proponse unha serie de actividades que permiten ampliar e pór en práctica os contidos teóricos previamente expostos.

 

Para o seu correcto desenvolvemento, resulta imprescindible que o alumnado realice, como actividade obrigatoria non presencial, a lectura individual e crítica da antoloxía da poesía barroca preparada pola profesora para esta unidade, dispoñible na aula virtual da materia. Ademais, deberán asimilar o contido teórico relacionado con ela, proporcionado na aula. 


A todo o mencionado engádense as seguintes tarefas, que se desenvolverán de forma individual, aínda que algunhas delas serán en grupo durante as sesións expositivas e interactivas da materia:

1. Comentario de textos

Comentario de textos das obras incluídas na antoloxía de lectura obrigatoria elaborada pola profesora, o que implica unha lectura previa por parte do alumnado. Proponse unha distribución de textos, de acordo cos distintos contidos da unidade didáctica:

  • Comentario na aula dun fragmento de Historia de la crítica moderna de René Wellek (anexo 1.1), para explicar o enfrontamento entre as normas contidas nas poéticas de época e as innovacións producidas nos distintos xéneros no século XVII.
  • Comentario sobre as poéticas difundidas no barroco español: as xerais, as que inclúen normas sobre a poesía en verso e as referidas ao teatro. Para iso, analizaranse na aula fragmentos de Filosofía antigua poética do Pinciano e Tablas poéticas de Cascales (anexos 1.2 e 1.3; anexo 3).
  • Comentario na aula de diversas pasaxes que exemplifican as polémicas literarias do Barroco,debidas a razóns estéticas e tamén á rivalidade entre os autores. Traballarase nas sesións presenciais cunha clasificación de textos da polémica e unha breve antoloxía de fragmentos de textos relacionados coa polémica gongorina, con especial atención ao Parecer de Francisco de Córdoba; as Advertencias de Andrés de Almansa; as epístolas de Lope de Vega en La Filomena; o escrito dun «amigo» de Góngora sobre as Soledades; a Carta de Góngora en resposta á que lle escribiran; e as Cartas filológicas de Cascales (anexos 1.4, 1.5, 1.6 e 1.7; anexo 3).
  • Comentario de fragmentos de obras do periodo nas que se introducen xuízos críticos que cómpre considerar indicio dunha «crítica literaria» incipiente que colle pulo como consecuencia das polémicas literarias: Laurel de Apolo de Lope de Vega, Discurso de todos los diablos de Quevedo e El diablo Cojuelo de Vélez de Guevara (anexo 1.8; anexo 3).

2. Realización dun traballo

Realización dun traballo consistente na análise de poemas de autores barrocos. Posible exposición na aula dunha escolma dos mellores.

  • O obxectivo do traballo é realizar un estudo literario orixinal sobre un mínimo de dous e un máximo de catro poemas escritos por polo menos dous dos tres grandes autores do programa (Lope de Vega, Góngora e Quevedo). 
  • O procedemento consiste na selección dos poemas e o tema que se vai abordar no traballo, así como a comunicación a través dun foro específico para este traballo. Unha vez terminada a tarefa, deberá facerse unha dobre entrega virtual: un ficheiro pdf co texto e un vídeo no que o alumno sintetice os obxectivos e conclusións alcanzados. 
  • O contido imprescindible do traballo inclúe: título e nome do alumno, breve introdución con indicación do obxectivo e o corpus, análise dos poemas, que incluirá necesariamente o estudo dos seus trazos de estilo, conclusión e bibliografía utilizada. Ademais, os estudantes farán a gravación dun vídeo cunha duración de 1-2 minutos, na que se expliquen os obxectivos e as conclusións fundamentais do traballo.
  • Os criterios para a avaliación contemplan o seguimento estrito das normas de presentación, o grao de profundidade e desenvolvemento na análise, a capacidade crítica e orixinalidade, a ortografía, redacción e puntuación, e os recursos bibliográficos ou doutro tipo utilizados.

3. Elaboración dunha recensión crítica

 Elaboración dunha recensión crítica sobre algunha obra incluída na bibliografía da materia, no apartado que abrangue esta unidade didáctica. 

A recensión do libro ten que ser clara e ordenada, cunha estrutura adecuada. Para conseguilo o alumnado debe ler con atención o libro e, logo de achegar a súa referencia bibliográfica completa ao comezo (a modo de título), incorporar a seguinte información, de modo flexible e «persoal»: resumo do contido e obxectivos do libro, e tipo de obra (estudo literario, edición...), ademais dunha breve referencia ao seu autor; estrutura do contido, que debe conter todos os capítulos e apartados importantes, incluídos posibles apéndices, con indicación sintética das súas propostas ou conclusións esenciais en cada parte; valoración crítica xeral da achega que supón nos seus distintos contidos; e finalmente suxestión de posibles cambios. 

As indicacións non pretenden un traballo idéntico, pois cada tipo de libro pide tamén un tipo diferente de recensión, pero as pautas xerais poden servir para todos os casos. As devanditas orientacións enriquécense con exemplos de recensións reais escritas sobre libros relacionados coa materia, publicadas recentemente en revistas científicas.

4. Participación

Participación con comentarios pertinentes, nos temas de debate que se propoñan a través do foro da aula virtual da materia.

Outras actividades de interese, que non necesariamente se desenvolven todos os cursos, pois poderá depender por exemplo do número de alumnos matriculados e a dispoñibilidade horaria e de espazos, consisten en sesións complementarias de participación voluntaria e fóra do horario lectivo da materia:

5. Visita do alumnado coa profesora á Biblioteca Xeral da USC

Visita do alumnado coa profesora á Biblioteca Xeral da USC para que coñezan alí, de modo directo, diversos pormenores relacionados coa historia do libro, a transmisión de textos do século XVII e as edicións de poesía da época, así como coa difusión da lírica de Góngora, Lope de Vega e Quevedo.

 6. Asistencia a algún congreso ou conferencia

Asistencia a algún congreso ou conferencia relacionados coa poesía do século XVII, que pode contemplar a entrega do resumo dalgún relatorio. Cómpre neste sentido mencionar os congresos internacionais periódicos que organiza o Grupo Quevedo.

7. «Obradoiro de paráfrases»

A extraordinaria dificultade da lírica barroca aconsella realizar, como actividade complementaria e á marxe das sesións docentes oficiais, un taller práctico onde os estudantes se familiaricen coa paráfrase de poemas ou pasaxes de obras poéticas, explicando a sintaxe e o sentido de lugares afectados por unha especial complexidade.

Adicionalmente, os alumnos poderán participar en diversas actividades organizadas na Facultade de Filoloxía: conferencias impartidas por especialistas; congresos e seminarios; ciclos de cinema, por exemplo sobre adaptacións cinematográficas de obras literarias; representacións teatrais; ou xornadas musicais, entre outras. Tamén se lles facilitará información sobre eventos culturais relacionados que se celebren fóra do centro.